Kim jest psychiatra?
Psychiatra to lekarz, który zajmuje się leczeniem szeroko pojętych problemów ze zdrowiem psychicznym. Każda osoba będąca psychiatrą musi zatem ukończyć 6-letnie studia medyczne, następnie zdać lekarski egzamin końcowy (tzw. LEK), uzyskać prawo wykonywania zawodu lekarza wydawane przez właściwą Izbę Lekarską, odbyć roczny staż podyplomowy, a następnie podjąć i ukończyć 5-letnią specjalizację z psychiatrii, składając z pozytywnym wynikiem Państwowy Egzamin Specjalizacyjny (tzw. PES).
Zaburzenia psychiczne mogą być też leczone przez rezydentów psychiatrii, a więc lekarzy, w trakcie wspomnianej specjalizacji.
Psychiatra często współpracuje z psychologiem, który choć nie jest lekarzem, pełni bardzo ważną rolę w procesie diagnostyczno-terapeutycznym pacjentów z problemami psychicznymi (o różnicach pomiędzy tymi specjalistami przeczytasz w odrębnym wpisie).
Kiedy warto udać się do psychiatry?
W dobie wszechobecnego stresu, presji, wysokiego tempa życia czy napiętej sytuacji geopolitycznej, problemy ze zdrowiem psychicznym są coraz częstym zjawiskiem społecznym.
Zaburzenia psychiczne często przedstawiane są w kinie i literaturze jako choroby o bardzo gwałtownym przebiegu, z intensywnymi objawami, które skutkują całkowitą utratą kontaktu z rzeczywistością (zob. np. Piękny umysł – ang. A Beautiful Mind, Wyspa Tajemnic – ang. Shutter Island czy Split). W rzeczywistości problemy ze zdrowiem psychicznym mogą objawiać się w sposób „znacznie mniej spektakularny”, pod postacią: przewlekle odczuwanego napięcia, objawów lękowych (niepokoju), przewlekłego stresu, niemożności relaksacji, trudności w koncentracji, prokrastynacji, braku energii (braku motywacji do działania i podejmowania nowych inicjatyw), przewlekłego zmęczenia, utraty radości życia i zainteresowań, pesymizmu, drażliwości, problemów z libido, zaburzeń apetytu czy trudności ze snem.
Do psychiatry warto zatem udać się w każdym przypadku, w którym twoja aktualna kondycja psychiczna sprawia, iż nie czujesz się komfortowo i nie działasz w pełni wydajnie.
Czy wizyta u psychiatry zawsze wiąże się z przepisaniem leków?
Wizyta u psychiatry nie musi zakończyć się wdrożeniem leków. Zależnie od rodzaju i nasilenia prezentowanych objawów lekarz może zalecić leczenie farmakologiczne (wdrożenie leków), oddziaływania niefarmakologiczne (wizytę u psychologa, podjęcie psychoterapii) albo zastosować działania wspierające czy psychoedukacyjne (edukacja na temat doznawanych symptomów i sposobów radzenia sobie z nimi).
Czy psychiatra może wystawić zwolnienie lekarskie (tzw. L4)?
Psychiatra oraz rezydent psychiatrii mogą wystawiać niezbędne zaświadczenia, w tym zwolnienia lekarskie (tzw. L4). Psychiatra ma prawo wystawić L4 na okres do 21 dni wstecz. Nie każda wizyta u psychiatry jest jednak równoznaczna z uzyskaniem zwolnienia lekarskiego. Wystawienie tego ostatniego zależy od bieżącego stanu zdrowia pacjenta. Zwolnienie zostaje wystawione po osobistym zbadaniu pacjenta, jeśli lekarz uzna, że stan jego zdrowia nie pozwala na realizację obowiązków zawodowych.
Czy psychiatra przyjmujący „prywatnie” może wystawić skierowanie do szpitala psychiatrycznego?
Jeśli stan psychiczny pacjenta wymaga podjęcia leczenia szpitalnego zarówno lekarz psychiatra jak i rezydent psychiatrii mogą wystawić skierowanie do szpitala psychiatrycznego, również podczas tzw. wizyty prywatnej (niefinansowanej z NFZ).
dr n. prawn., lek. Marcin Burdzik